Checklist สำหรับพ่อแม่ ก่อนให้ลูกน้อยเรียนแบบ Homeschool

          หากเราอยากเป็นครอบครัว Homeschool โดยมีเราเป็นคุณแม่โฮมสคูลคนใหม่ เราก็ต้องเริ่มเรียนหนังสือจากที่บ้านกับลูก เรียนรู้ไปพร้อมกับลูกแล้วสอนลูกของเราเอง และสามารถนำพาลูกให้เติบโตบนเส้นทางนี้ จนกระทั่งเข้าศึกษาต่อในสถาบันอื่นหรือในอาชีพอื่นตามที่เรามุ่งหวังร่วมกับลูกได้อีกด้วย ถึงแม้การจัดโฮมสคูลให้ลูกเป็นความรับผิดชอบและงานหนัก แต่เราควรต้องทำให้เกิดความรู้สึกสนุก ผ่อนคลาย และเพลิดเพลินในการทำงาน ได้ใช้เวลากับลูกมากขึ้น พักผ่อน และไปเที่ยวกับลูกได้ทุกเมื่อตามต้องการ ลูกมีอิสระในการเรียนและการทำกิจกรรมเกี่ยวกับการเรียน เรามีเวลาส่วนตัวในการทำอย่างอื่น เรารู้จักลูกของเราดีกว่าใคร ๆ รู้จุดแข็งจุดอ่อนของลูก ฉะนั้น move on ไปตามทางของเราและสร้างเส้นทางของเราเอง

          แต่ก่อนที่เราจะตัดสินใจให้ลูกน้อยเรียนแบบโฮมสคูล โปรดดู Checklist ต่อไปนี้ แล้วตรวจสอบความพร้อมของครอบครัวในด้านต่าง ๆ ให้ละเอียดรอบคอบ มาดูกันค่ะ

1. วางแผนระยะยาวสำหรับการจัดกระบวนการโฮมสคูล

          อย่าเพิ่งรีบร้อนคิดปุ๊บทำปั๊บ เพราะเห็นคนอื่นทำได้ การวางแผนและการบริหารจัดการที่ดีมีชัยไปกว่าครึ่ง คิดสะระตะถึงเหตุผลและความจำเป็นที่เราอยากให้ลูกเรียนโฮมสคูล ลูกมีปัญหาใดกับข้อกำหนดของโรงเรียนหรือไม่ ความพร้อมและความพอใจกับโรงเรียนหรือระบบการศึกษาแบบปรกติที่เราจะให้ลูกเข้าเรียน สมรรถภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจของลูกเป็นปรกติหรือต้องการการดูแลเป็นพิเศษ ฯลฯ เราต้องปรึกษาหารือกับสมาชิกในครอบครัว เช่น คู่ชีวิต พี่ ๆ น้อง ๆ ของลูก หรือผู้ที่จะช่วยเราดูแลลูก และบุคคลที่สำคัญที่สุดคือลูกและตัวเราเอง ถามใจของสองคนหลังนี้ให้ดี อย่าเพิ่งรีบร้อนวางแผนการศึกษาทั้งหมดของลูกตั้งแต่วันแรก สภาพแวดล้อมอาจเปลี่ยน สถานการณ์อาจเปลี่ยน ความสนใจของลูกซึ่งเป็นผู้รับผลจากสิ่งที่เราคิดและจัดให้อาจเปลี่ยนก็เป็นได้ จึงทำให้ต้องมีการปรับอยู่ตลอดเวลา ความพร้อมของครอบครัวในเรื่องการเงินเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะหากเรามีลูกหลายคน และลูก ๆ กำลังอยู่ในวัยเรียน วัยกำลังกินกำลังนอน เมื่อเราจัดการเรียนการสอนเอง เราก็ต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทุกอย่างเพื่ออิสระทางการศึกษาของลูก

2. สร้างแรงบันดาลใจในการทำโฮมสคูล

          ถามตัวเราเองเรื่องสุขภาพกายใจที่สมบูรณ์แข็งแรง และการบริหารจัดการเรื่องเวลา พร้อมที่จะสนับสนุนลูกในทุกวิถีทาง สำหรับกระบวนการโฮมสคูลที่เราต้องเกาะติดในทุกสถานการณ์ ตัวอย่างเช่น เนื่องจากลูกยังเล็ก นอกจากให้ลูกอ่านหนังสือเองแล้ว การอ่านหนังสือให้ลูกฟังยังเป็นเรื่องสำคัญ เพราะลูกจะสนุกกับการบอกเล่าเรื่องราวด้วยการอ่านออกเสียงและทำเสียงไปตามบทของตัวละครขณะเล่า ลูกมีการเรียนรู้อย่างสนุกสนานผ่านโค้ชการอ่านคือเราและตัวละครโปรด เป็นการสร้างความสัมพันธ์กับลูกได้อย่างว้าวผ่านหนังสือ แถมด้วยฝึกการรู้จักฟังและรู้จักคิดวิเคราะห์ให้ลูก

          การจัดสถานที่ สภาพแวดล้อม และอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้พร้อมสำหรับการเรียน เช่น ห้องเรียนเงียบสงบและเป็นเอกเทศ น้องเล็ก ๆ ของลูกที่จะเรียนโฮมสคูลไม่ส่งเสียงเจี๊ยวจ๊าว หรือเข้ามาวิ่งเล่นกับพี่ตัวน้อยในห้องเรียน อุปกรณ์การเรียนทุกสิ่งอันจัดได้เรียบร้อยเพียงพอกับความจำเป็น บรรยากาศในห้องเรียนชวนเรียน สถานที่สำหรับทำกิจกรรมประกอบการเรียนมีพร้อม มุมสงบนอกห้องเรียนเพื่อปรับเปลี่ยนบรรยากาศไม่ให้เป็นทางการเหมือนโรงเรียน ส่วนของบ้านที่จัดทำเป็นห้องสมุดสำหรับการค้นคว้า ห้องคอมพิวเตอร์

3. สร้างเครือข่ายครอบครัวโฮมสคูล

          มีหลายครอบครัวที่ประสบความสำเร็จมาแล้วในการจัดทำโฮมสคูลให้ลูก และอีกหลายครอบครัวกำลังตัดสินใจที่จะทำเช่นกัน เราควรเข้าร่วมเครือข่ายเดียวกัน โดยเราไปเข้าร่วมกลุ่มโฮมสคูลหรือสร้างกลุ่มโฮมสคูลขึ้น เพื่อแบ่งปันความรู้และประสบการณ์ในการกำหนดอนาคตของการศึกษาทางเลือกให้ลูก ทั้งในเรื่องของการขออนุญาตจดทะเบียนและจัดการศึกษา การกำหนดหลักสูตร การจัดสถานที่เพื่อการเรียนของลูกอย่างมีความสุขและมีความเป็นส่วนตัว การจัดกิจกรรมเสริมการเรียนรู้ผสมผสานกับการเล่น เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมทักษะใหม่ ๆ ผ่านการเล่น การส่งเสริมให้ลูกมีเพื่อนใหม่ในสังคมเดียวกัน การจัดหาครูเพื่อสอนแบบโฮมสคูลหรือให้เป็นผู้ช่วยของเรา การวัดผลและการสอบซึ่งเราจะต้องเป็นผู้สอบและผู้วัดผลการสอบ การจัดทำประกาศนียบัตร ฯลฯ

4. ติดตามการพัฒนาทักษะการเรียนรู้แบบโฮมสคูลของลูก

          เราต้องติดตามผลการเรียนรู้ของลูกอย่างใกล้ชิด เพื่อการพัฒนา ปรับปรุง หรือเปลี่ยนแปลงสิ่งใดในกระบวนการ ให้เหมาะสมชัดเจนและทรงประสิทธิภาพประสิทธิผลยิ่งขึ้น การเพิ่มพูนองค์ความรู้เกี่ยวกับโฮมสคูลเพิ่มเติมให้ลูก และการเลือกครูที่ได้รับคุณวุฒิการสอนพื้นฐานมาสอนลูก ซึ่งหาข้อมูลได้ทั้งจากหน่วยงานราชการ ออนไลน์ เว็บไซต์ บุคคลในวงการ ครอบครัวโฮมสคูลที่ประสบความสำเร็จ จะทำให้เรามีประสบการณ์กว้างขวางยิ่งขึ้นการเรียนแบบโฮมสคูลไม่ง่ายดั่งใจนึก ฉะนั้นเราต้องเป็นกระบวนกรที่ดี อย่ากดดันตัวเองและลูก อย่าสร้างความคิดลบต่อการจัดกระบวนการ อย่าเปรียบเทียบลูกกับคนอื่น และหากทำแล้วยังไม่โอเค เราก็ปรับปรุง ทำใหม่ได้ ทำซ้ำได้ หากเราผ่าน Checklist ทั้งหมดนี้แล้ว ลุยได้เลย ทำในสิ่งที่สมเหตุสมผลสำหรับลูกและเรา ขอแสดงความยินดีกับครอบครัวโฮมสคูลและคุณแม่โฮมสคูลคนใหม่ค่ะ

ณัณท์

ข้อมูลอ้างอิง Homeschooling Checklist https://www.teach-nology.com/teachers/home_schooling/checklist.html